Maartje van Weegen in gesprek met Gerard Reve over De Avonden (1989)

Herkent u zich nou in Frits van echters enigszins wel maar het is voor de film is het eh is die vogel nog gestoord eigenlijk en eh hysterisch er maar dat is dus drama dat ja je moet dat uiten je kan niet een commentator laten zeggen die die die jongen die denkt nu dit of die jongen die denkt nu dat je moet het verwerkelijken Kijk als ik een boek schrijf dan kan ik nog zo precies en n trefzeker en vakkundig schrijven dan beschrijf ik personen sumier maar toch zo dat er een beeld opr reist dat beeld hoe goed ook gedaan psychologisch wat het uiterlijk betreft eh dat is nooit het beeld wat bij de lezer opgeroepen wordt wat emotioneel van dezelfde waarde is maar anders filmmaker daarentegen moet één concreet Levend Mens voorstellen dri Journaal in een bepaald huis in een bepaalde straat in een bepaalde stad met bepaalde geluiden bepaalde kleuren kleren hij mag maar hij heeft maar één enkel ding kan hij maken en als hij nou begaafd is dan kan toch nog de lezer zijn eigen interpretatie nog de de kijkers zijn eigen interpretatie invullen en ja dat is dus de vrijheid en de beperking van de filmmaker u zei net de film heeft dingen uit het boek gehaald die in de boeken een beetje verstopt zitten is dat tenminste dat viel mij op dat eh de homoseksualiteit van Frits van echters daar wordt naar verwezen in de film en mijn idee veel duidelijker dan in het boek is dat wat U bedoelt in de boek is er de lichamelijke erotiek die wordt in het boek Ja die is aanwezig Die voel je en dat is misschien ook de kracht van het boek het is merkwaardig dat een boek waarin eigenlijk niks gebeurt en wat een soort monolitische opsomming is dat het boek welk oordeel ook over mag hebben Welke Oord ik er ook ik ook over het boek mog hebben het heeft 42 jaar stand gehouden meer dan twee generaties is het een bestseller gebleven en dat betek u dat ik zou het niet kunnen verklaren maar Het betekent wel dat het eh zal ik maar zeggen in een behoefte voorziet hè want eh Van wie wordt een boek van 40 jaar geleden nog nog nog gelezen in het algemeen eh goed land van herkomst van die paron is een heel leesbaar boek gebleven 50 jaar 55 jaar geleden maar eh nee homoseksuele aspect zegt u zo heb ik Frits van echters wel bedoeld Alleen ik heb het niet zo duidelijk opgeschreven of je komt dat toen nog helemaal niet schrijven het woord mocht je niet kon niet eens genoemd worden Het waren gehele Andere Tijden maar ja toen eh ja gooiden de mensen nog niet alles weg de mensen waren zuiniger en oppassend enzo maar Wat heeft dat ermee te maken Nou dat is Ik bedoel dat je kan zeggen het is wel een tijd waarin dingen in een hoek gedrukt worden en verzwegen werden maar eh ja er gebeurde Gelukkig niks toen weet je to je kon veilig over straat lopen hm ja goeien nog goed ja zit er nog behoorlijk vast nee mankeert niets aan hm h als de almachtige mij genadig is handhaaf die en haar groei tot in lengte van dagen ja eigenlijk nog redelijk goed gekomen hè U hebt zich een beetje zorgen gemaakt voor niks hier een beetje niet Nee dat zit ja het zit wel goed nee ja misschien zou ik het toch meer moeten masseren Ja ja letter zonder water Hoe was het ook weer maar er zit geen eh zit er geen haar in mijn kam Nee gelukkig Wat vindt u van de ouders van echters in de film Da he er zich zorgen over gemaakt zeer knap getypeerd Ja en dat zijn eigenlijk de moeilijkste rollen kijk de jonge man de held van het verhaal is toch wel min of meer een psychopaat en dat is niet zo moeilijk te spelen normaal mens is veel moeilijker te spelen en de ouder rol ouders rol van de ouders is moeilijk en eh het komt voornamelijk neer op leidam toezien en niks kunnen uitrichten eigenlijk die mensen zitten ook gevangen in liefde voor die zoon zoals die zoon in liefde voor die ouders poging tot liefde en eh dat is goed gedaan allebei spelen het goed zijn geen karikaturen geworden Dat zou zou zult blij om zijn absoluut niet en ik heb geen heel grote bewondering voor de voor de moederrol die toch mij doet denken aan mijn werkelijke moeder Hoewel ze niet op haar lijkt in de film maar nee kn waarin doet ze u denken aan uw moeder omdat het waarschijnlijk zo goed getypeerd en begrepen is ja als u ouders nog geleefd hadden Had u ze dan graag meegenomen vanavond naar de première nooit van mijn leven nee had ik ook nooit toestemming voor het maken van de film gegeven als ze nog geleefd hadden dan geen toestemming Waarom niet Dat zou ik niet kunnen zou het niet hebben gekund ne Hebt u toen het boek uitkwam met uw ouders erover gepraat Ja ik vond het allemaal vanzelfsprekend Ik vond het allemaal heel gewoon maar of ik nou later in de loop van de jaren wat normaler en wat menselijker geworden Ben Maar was inderdaad ik was een type en hoe dat boek ontstaan is dat kan ik toch niet meer reconstrueren hoe iemand in zo'n tumultueuze situ toestand in zijn leven rustig kan neerzetten en dat maar dag in dag uit uit pennen want het is geschreven in betrekkelijk korte tijd het is geschreven in vif of zes maanden geloof ik zoiets maar u hebt er nooit met uw ouders over gehad van Wat vonden jullie Wat vinden jullie er nou van van het boek nou mijn vader was heel heel treurig en mijn moeder vond het ook niet zo geweldig leuk en als ik iets nieuws aan het schrijven was dan vroegen ze me altijd Ik kom er toch niet in voor hè Ik zeg Nee beslist niet Ja u zegt als ze geleefd hadden Nou het is het is eerlijk gezegd het is een opstandig boek maar ik vind het niet een rechtvaardig boek Jens de ouders er is niks meer aan te doen Dat is ook ene troost zoals de Turken zeggen als ze bij vergissing de verkeerd in het hoofd afgeslagen hebben Er is niks meer aan te doen en dan moet je erbij neerleggen maar geen denken aan dat ik 10 jaar later zo'n boek zou hebben geschreven ooit Nee maar waarom niet rechtvaardig dan [Muziek] eh ik ja ik weet niet misschien is het een beetje ouderwets eh zo schrijf je niet over je ouders die het goed jeens ik bedoeld hebben vind ik maar u houd toch van ze dat merk je uit het boek toch ook ook ja dat zeggen de mensen Ja ja zeggen ze dat verkeerd dan ja ik vind het een beetje moeilijk Ik weet het niet wat ik erop zeggen moet maar ik ging met angst en beven naar die film toe en begon het de eerste paar minuten en toen dacht ik want ik heb h al eerder gezien zend dus eh en ik dacht D VI 5 minuten duurde dat en toen dacht ik ik word helemaal gek en ik moet het nog 2 uur gaat het nog duren Ik kan niet zeggen ik ga even een straatje om of zoiets want de troep die draait bestaal voor mij weet je wel met z 30 bent na een feestje zeg je het zint mij niet me Je bent het onder je bent het onderwerp Je bent je bent gekomen je komt het zien Je moet het dus zien maar toen het een beetje in beweging was dan 10 minuten een kwartier enzo dus zaak op gang kwam toen werd ik toch meegevoerd toen gaf ik mijn verzet op ja ja en nou vanavond van première met al dat gedoe Ja het hoort erbij natuurlijk u verheugt zich er niet echt op Ja ik ben niet Ik ben niet Ik ik eh ik kan me niet goed bewegen met menigtes mensen ik weet niet ook Wie iemand is ik vergeet iemand ik weet niet meer wie het is ik zeg ja je weet toch wel wie ik ben dan zeg ik ja we hebben ja ik herin hebben erg goed samengewerkt kan nooit missen en eh ik Ik heb ook geen mensenkennis kan ook niet zeggen of iemand Ik heb geen intuïtie of iemand een hele grote schurk is of een heel vriendelijk persoon kan dat kan ik niet beoordelen en ik vergeet mensen ik vergeet namen ik meen het goed met mensen ik ben op mijn manier eh niet eh egoïstisch eh ik heb wel iets voor iemand over en weet ik veel allemaal niet maar maar de omgang met mensen valt me heel zwaar hoor vond Frits van echters ook niet makkelijk hè Nee die jongen die had het moeilijk Ik dank u wel voor het gesprek eruit hou schoonmaken een wijnvlek krijg je er heel moeilijkheid het is geen wijn godverdomme geen wijn geen wijn Wat is het dan nou die man zegt nog appelbessen wijn Hij vraagt nog aan zijn vrouw heb je nog van die wijn vruchtensap Ja bereid uit een sap van vers geplukte eerste kwaliteit goudrenetten en rode bessen bessen appel het woord zegt het trouwens al vruchtenwijn